Pomysł i Forma

Projekt AD jest projektem edukacyjnym posługującym się formą i metodami artystycznymi. Termin "animowana" oznacza właśnie wybór formy. Założeniem projektu było, by ta forma rozwijała się bez żadnych ograniczeń, by zależała wyłącznie od kreatywności uczestników. Ale należy pamiętać, że żadne zdarzenie artystyczne nie powstanie bez pomysłu.
Głównym celem projektu było rozwijanie wiedzy o zastosowaniu nowych technologii oraz talentów artystycznych dzieci i młodzieży we współpracy z rówieśnikami w innych krajach. Określono wyraźnie treść tej "debaty". Tematów było kilka. Każdy z nich pozwolił skonfrontować i porównać twórcze rozwiązania w każdym z krajów, a więc w każdej z różnych kultur i społeczności. Porównanie źródeł inspiracji czy dokładniej, interpretacji jest ważnym efektem projektu.
Przedstawiamy powody, dla których realizatorzy projektu zdecydowali się na dwa tematy: Mit o Herkulesie oraz historia o Romeo i Julii.

HERKULES
Najczęstsze refleksje, które podsuwa mit o Herkulesie to triumf dobra nad złem, obrona słabszych, skłonność do zmian, wytrwałość w walce z przeciwnikami oraz religijność herosa, który ratuje boga, sam nim nie będąc.
Mit ten wybrano ze względu na to, że oprócz tych typowych skojarzeń, historia Herkulesa ilustruje każdą niemal sytuację, w której może znaleźć się człowiek. Celem warsztatów było doprowadzenie do tego, by młodzi uczestnicy sami interpretowali poszczególne sceny powstającego filmu.

Termini Imerese
Dzieci pracujące w grupie warsztatowej w Termini Imerese zwróciły uwagę na siłę, piękno, odwagę i inicjatywę bohatera mitu, twierdząc, że są to pojęcia, z którymi się identyfikują. rysunki scenorysu "Herculesa"
Inny przykład to skojarzenia przywołane przez dzieci pracujące nad sceną walki Herkulesa z siedmiogłową Hydrą: każda z głów Hydry symbolizuje najgorsze zło, któremu człowiek musi stawić czoła. Dla młodych twórców tej adaptacji siedem głów Hydry symbolizowało: zbrodnię, bezrobocie, niepokój, zanieczyszczenie środowiska, narkotyki, dyskryminację, przemoc.



Z punktu widzenia ściśle pedagogicznego celem odwołania do mitu o Herkulesie, bezpośrednio osadzonym w realiach włoskich, było zwrócenie poprzez zabawę uwagi uczniów na odrzucenie kultury "mafiosów", tak mocnej na Sycylii, a jednocześnie dało możliwość przekazania innych wartości, m.in. szacunku dla przestrzegania prawa i norm społecznych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Historia Herkulesa pokazuje również wartość szacunku dla ludzkiej godności oraz wychowuje w sprzeciwie dla przemocy. Dzięki Herkulesowi, "niespokojni chłopcy" mają okazję docenić wartość wytrwałości w walce ze wszystkimi życiowymi przeciwnościami, oraz ponad wszystko, mogą sami stwierdzić, czy na pewno tylko będąc bogiem można dokonywać wielkich czynów.

Bielsko-Biała
W grupie polskiej wybrano jedną z opowieści o pracach Herkulesa - opowieść o złotych jabłkach.
Wart uwagi jest wybór tego fragmentu całego mitu o Herkulesie, na podstawie którego powstał film. Analizowano wspólnie z grupą wszystkie prace Herkulesa. Jak wiemy w większości tych prac wiele jest walki i przemocy. Młodzi ludzie natychmiast podchwytywali ten motyw, co było widać w ich rysunkach prezentujących pomysły inscenizacyjne. Rozwiązaniem było zaproponowanie innego spojrzenia na postać Herkulesa i jego prace. Herkules jest bowiem symbolem inteligencji, przebiegłości, mądrości i siły wykorzystywanej w słusznej sprawie. Przekonanie grupy o tym, że najważniejszy w przypowieści był pomysł Herkulesa a nie sposób jego realizacji, zajęło dużo czasu. Niemniej uczestnicy warsztatów w późniejszej pracy już sami zwracali uwagę przede wszystkim na przebiegłość Herkulesa i temu były podporządkowane pomysły inscenizacyjne.
Wybór ostatecznej formy animacji również był dość długim procesem, pierwszym wspólnym pomysłem była animacja postaci wyciętych z papieru, postaci, które odnaleziono w Internecie, albumach - bogów greckich, samego Herkulesa.

scena z mitologii

Dla grupy budującej film najważniejsze było, by wykorzystać zdobyte w pierwszym roku doświadczenia w animacji "plastelinowej", ruchomych przedmiotów. Ważne było zbudowanie scenariusza, praca w grupach zadaniowych, wykorzystanie nowych umiejętności posługiwania się kamerą i światłem. Dla polskiej grupy fragment historii Herkulesa posłużył więc do zbudowania złożonej fabuły i realizacji skomplikowanego filmu animowanego.

ROMEO I JULIA
Podczas pracy nad animowaną adaptacją opowieści o Romeo i Julii pojawiły się dwa bardzo istotne problemy. W polskiej grupie warsztatowej okazało się, że dramat i jego autor, choć to kanon literatury światowej, są niemal kompletnie obcy młodzieży. Po kilku godzinach prezentacji historii dwojga kochanków trudno było młodzieży zarówno w grupie polskiej jak i brytyjskiej odnaleźć w tej historii skojarzenia i inspiracje.
W polskiej grupie jednym z powodów trudności w znalezieniu inspiracji i odpowiedzi na historię był fakt, że tylko dwie osoby były w stanie zrozumieć prezentowany tekst, ich niepełnosprawność dotykała również zdolności abstrakcyjnego myślenia. Pracując z osobami z ograniczoną normą intelektualną, lekkim nawet upośledzeniem umysłowym należy liczyć się z problemami z zaadaptowaniem prostych nawet historii.
Jako pomocy użyto adaptacji filmowych, które pokazano młodzieży; w Polsce była to jedna z wielu kostiumowych, wiernych ilustracji filmowych, w Anglii współczesna adaptacja Baz'a Luhrmann'a. W tym drugim przypadku filmowa wersja przenosi losy kochanków w rzeczywistość konfliktów pomiędzy rodzinami mafijnymi. Generalnie dopiero przeniesienie opowieści Szekspira w czasy współczesne przyniosło szereg ciekawych pomysłów i animacji. Dopiero to przeniesienie sprawiło, że opowieść stała się dla młodzieży bardziej czytelna.

Inspiracje

Londyn
Jeden z uczestników warsztatu na pytanie czym dla niego jest opowieść o Romeo i Julii, co symbolizuje, odpowiedział:
"Nie sądzę, aby miłość Romea i Julii zrodziła się z konfliktu pomiędzy rodziną Montequi i Capuletti. Jeśli ten konflikt miał jakiś wpływ na kochanków, to taki, że uczynił ich związek głębszym i namiętnym. "Romeo i Julia" to opowieść przede wszystkim o konflikcie i jego wpływie na ludzi.
Romeo i Julia nie znali się, nigdy nie widzieli, a zakochali się w sobie w kilka chwil. Mnie ta historia pokazuje różne rodzaje i formy miłości. Ta miłość była tak silna, że kochankowie zaryzykowali dla niej wszystko, co mieli."

Dla brytyjskiej grupy najważniejszym elementem dramatu jest konflikt, nie tylko konkretna waśń pomiędzy rodzinami, ale konflikt uczuć, uczciwości i lojalności. Niewątpliwy wpływ na powstałe animacje miała filmowa adaptacja, którą obejrzeli uczestnicy warsztatów. Stąd pochodzą symbole i "bohaterowie" animacji.
"scena conflict"

Bielsko-Biała
W grupie polskiej znacznie trudniej było przywołać skojarzenia i inspiracje płynące z historii Romea i Julii. Praca przebiegała sprawniej, gdy postanowiono skupić się na uniwersalnym wątku miłości dwojga młodych ludzi i konfliktu między pokoleniami.
Powstające animacje miały przy tym bardzo indywidualny charakter a jako pomysły inscenizacyjne często rodziły się bez wsparcia instruktora. Koniecznie należy zwrócić uwagę na pewną symbolikę wprowadzoną do animacji - nie występującą w oryginalnej opowieści ale bliską twórcom animacji - sposób ubrania bohaterów, zastosowany podkład muzyczny, porównanie Romea do muzyka rockowego

"Romeo i Julia"

czy też przedstawienie Julii jako osoby niewidomej.

"Romeo i Julia"