Warsztaty plastyczne

Warsztaty projektu AD podporządkowane były idei wykorzystania komputera wyłącznie jako narzędzia służącego ekspresji twórczej w szczególnej formie animacji obrazów.

Jednym z najważniejszych celów projektu, dotyczącym bezpośrednich uczestników było stworzenie warunków dla nauki sprawnej pracy w grupie oraz poznania nowych form ekspresji twórczej, przy czym cel ten osiągnięty miał być nie tylko poprzez pracę przy komputerze, ale też poprzez warsztaty poświęcone historii filmu, fotografii czy, opisane niżej warsztaty plastyczne.

Animacja komputerowa jest dziedziną sztuki wyrosłą z połączenia elementów fotografii, filmu i grafiki. W procesie przygotowywania animacji w projekcie AD jednym z najważniejszych etapów pracy były warsztaty plastyczne, praca wyłącznie ze środkami plastycznymi, bez użycia komputerów.

Wśród artystów zajmujących się profesjonalnie animacją komputerową obowiązuje zasada: "Zanim usiądziesz przed komputerem narysuj ołówkiem to, co chcesz animować. Dopiero kiedy na zwykłej kartce papieru pojawi się postać i jej opowieść, możesz zacząć pracę z komputerem."
Ołówek, farby i papier to początek pracy nad każdym filmem, nie tylko animowanym

Praca plastyczna, tradycyjnymi technikami plastycznymi, rozwijanie technik plastycznych, poznawanie cech kolorów i światła - to były tematy poruszane podczas początkowej fazy warsztatów. Pojęcia te mają wielkie znaczenie dla przygotowania pracy animacyjnej. Każdy film animowany ma bowiem swój początek w pracowni plastycznej.
Już po kilku pierwszych warsztatach plastycznych projektu widać było znaczny postęp w pracach uczestników. Oto pewne cechy charakterystyczne dla prac plastycznych, dla rozwoju kreatywności i wypowiedzi plastycznej:

świadome operowanie kreską,

świadome operowanie kontrastem,

bardzo ciekawe pomysły i koncepcje,

umiejętne "zapełnianie" kartki, przestrzeni.

Przygotowując konspekt i prowadząc warsztaty plastyczne w kontekście pracy animacyjnej powinno się zmierzać do osiągnięcia sytuacji, w której uczeń potrafi:

wyraźnie zaznaczyć w rysunku części ciała ludzkiego, zwierząt i roślin, nazwać kształty, proporcje i barwy,

rozróżniać moment, w którym bardziej pożądane jest użycie linii, a kiedy plamy,

dostrzec rytmy w otoczeniu, na obrazach i odtwarzać je w swoich rysunkach;

przedstawić plastycznie opisy słowne;

ponadto zna kolory podstawowe i pochodne, barwy zimne i ciepłe;

Proponujemy wykorzystanie trzech warsztatów plastycznych przeprowadzonych w ramach projektu AD.

Pierwszy z nich to malowanie kredkami i farbami tęczy.
Znajomość barw, rozróżnienia barw ciepłych i zimnych oraz operowanie kontrastem to umiejętności niezwykle przydatne w pracy animacyjnej. Jak wiemy skala barw, którymi operujemy na co dzień to widzialna część składowych światła słonecznego, w fizyce nazywane widmem światła. Tęcza jest zjawiskiem optycznym, w którym to widmo widać dzięki załamaniu promieni słonecznych. Tęcza dzięki swojej widowiskowości i wdziękowi oraz dzięki magicznej atmosferze stworzonej przez legendy jest doskonałą pomocą, którą można wykorzystać przekazując, szczególnie dzieciom, podstawowe informacje na temat barw.
Podczas warsztatów trudno będzie posłużyć się zdjęciem tęczy, czy też samym jej wspomnieniem, dlatego polecamy wykorzystanie rysunku widma światła, zaczerpniętego z któregokolwiek podręcznika fizyki. Konieczne jest przekazanie ogólnej informacji na temat tego, czym jest barwa, dlaczego widzimy te a nie inne barwy. Należy również przekazać informację na temat barw podstawowych i pochodnych, o tym jak powstają barwy pochodne. Zadanie uczestników warsztatu jest z pozoru proste - polega na namalowaniu lub narysowaniu tęczy. Jednak muszą oni przestrzegać pewnych zasad: zapełniona powinna być cała przestrzeń kartki, barwy nie mogą być odwzorowane dowolnie lecz w kolejności, która występuje w przyrodzie, przejścia pomiędzy kolejnymi barwami muszą być płynne.
W warsztatach można zastosować kilka technik plastycznych. Zupełnie inaczej pracuje się kredką woskową, inaczej farbami. tęcza kredka

Ciekawy efekt daje m.in. technika malowania farbami plakatowymi na wilgotnej kartce (zwilżamy ją gąbką lub miękką szmatką i malujemy zanim kartka wyschnie) - przejścia pomiędzy barwami są płynne i żywe, kolory z reguły bardziej wyraźne, jednocześnie trudno jest kolory "utrzymać w ryzach", mieszają się bowiem ze sobą.
Ten prosty warsztat przekazuje ważne umiejętności niezbędne w pracy animacyjnej:

uczy, czym jest kolor i na czym polega ludzkie postrzeganie kolorów,
uczy posługiwania się kolorami; ułatwia zrozumienie przyczyn, z których mówimy, że kolory nie pasują do siebie. Ta wiedza przydała się szczególnie podczas tworzenia projektów dekoracji i strojów postaci.
uczy posługiwania się różnymi technikami plastycznymi i różnymi narzędziami,
ośmiela do działania nawet tych uczniów, którym działania plastyczne sprawiają trudność. tęcza farba

Kontynuacją tego ćwiczenia plastycznego jest zrobienie tęczy w graficznym programie wektorowym Paint. Na tym przykładzie łatwo udowodnić różnice pomiędzy technikami klasycznymi a komputerowymi. Można pokazywać podobieństwa i różnice, przewagi i słabości porównywanych technik tęcza pait

Martwa natura w ograniczonej gamie barw
Kolejną ważną umiejętnością niezbędną w pracy animatora, niezależnie od wybranej techniki animacji, jest jak najwierniejsze odwzorowanie rzeczywistości. Najlepszym ćwiczeniem tej umiejętności wydaje się malowanie martwej natury. To ćwiczenie uczy uważnego obserwowania przedmiotów, które mają być przeniesione na papier - zwracania uwagi na kształty, ułożenie, światło i cienie, proporcje, na najdrobniejsze szczegóły.
Uczestnicy warsztatów zostali posadzeni przed zbiorem różnych przedmiotów ułożonych w zaaranżowanej sytuacji, odpowiednio jasno oświetlonych (można posłużyć się w tym celu jakimkolwiek dodatkowym światłem, choćby lampką biurkową). Każdy siedział zwrócony na wprost rysowanych przedmiotów, tak, by nikt nikomu nie zasłaniał. Zadanie polegało na uważnej obserwacji przedmiotów i wykonaniu ich rysunku tylko ołówkiem. Dlaczego ołówkiem? Otóż w tym ćwiczeniu najistotniejsza była obserwacja i odtworzenie szczegółów. Posłużenie się do tego farbami lub kredkami rozproszyłoby uwagę na dobieranie kolorów, zmianę farb itp. Jednocześnie przy braku wprawy w posługiwaniu się farbami odwzorowanie szczegółów byłoby bardzo trudne. Ołówek ogranicza narzędzia do minimum i choć rysunek ołówkiem nie pokazuje kolorów, to równie dobrze wskazuje detale, cienie i proporcje.
W praktyce doświadczenie z rysowania martwej natury zostało wykorzystane przy tworzeniu scenorysów, kiedy nie tyle barwa, co istotne szczegóły miały największe znaczenie. martwa natura ołówek

Malowanie, rysowanie kredkami i ołówkiem kompozycji własnego pomysłu pod wpływem słuchanej w trakcie pracy muzyki filmowej.
Kolejny warsztat plastyczny, który proponujemy to eksperyment, dzięki któremu uczestnicy warsztatu poznają siłę ilustracji muzycznej obrazu, muzyki filmowej.
Uczestnicy słuchają muzyki filmowej (charakterystycznych motywów) z filmów, których nie widzieli. Ich zadanie to malowanie lub rysowanie kredkami kompozycji, która zrodzi się pod wpływem słuchanej muzyki. Treść rysunku jest absolutnie dowolna, ważne, by pomysł zainspirowała muzyka. Ćwiczenie polega na odwróceniu naturalnego procesu ilustrowania obrazu muzyką - kompozytor zawsze zna scenariusz a muzykę pisze oglądając poszczególne sceny. W naszym ćwiczeniu propozycje scen powstają pod wpływem muzyki.
Prace, które powstaną w ten sposób należy omówić, można również sprawdzić na ile zbliżone są do autentycznego filmu, z którego pochodziła muzyka. Często zdarzało się, że choć autor rysunku nie znał filmu, jego obraz w swoim charakterze, niektórych szczegółach podobny był do obrazu, który zainspirował kompozytora. Warsztat powinien zakończyć się dyskusją na temat roli muzyki w filmie. obrazki do muzyki