Organizacja spotkań

Zajęcia we wszystkich grupach prowadzili specjaliści w swoich dziedzinach - fotografii, filmie, sztukach wizualnych. Najważniejsze jednak jest to, że potrafili sprawnie połączyć działania twórcze z przystępną formą przekazania najważniejszych informacji dotyczących najnowszych technologii. Skutkiem tego uczestnicy warsztatów zmienili zasadniczo swoje podejście do komputera jako tylko i wyłącznie narzędzia zabawy i nie zawsze mądrej rozrywki, komputer stał się dla nich ciekawym i przyjaznym narzędziem komunikacji i twórczego działania.

Charakterystyczne dla projektu Animowana Debata było to, że nie było tu miejsca na ocenę prac, było zadanie, które należało zrealizować, wspólna praca nad kolejnymi etapami. W miejsce rywalizacji i oceny pojawiła się wspólna odpowiedzialność za realizowane cele. Podporządkowano tej idei sposób organizacji pracy w grupach warsztatowych.

W projekcie AD, po polskiej stronie sprawdził się tryb intensywnej pracy raz w tygodniu, po cztery godziny. Dzieci, nawet po zajęciach szkolnych nie były na tyle zmęczone, by nie pracować efektywnie i z zaangażowaniem. Wszyscy godzili się na spory wysiłek. Choć planując tego typu warsztaty trzeba przeanalizować każdy przypadek indywidualnie. Nie wszystkie dzieci muszą akceptować tak intensywną formę pracy. Tryb czterogodzinnych spotkań raz w tygodniu sprawdził się głównie ze względu na specyfikę pracy. Grupy mogły poświęcić np. dwie godziny na spokojne malowanie, można było podzielić zajęcie na część teoretyczną i praktyczną. Również praca animacyjna przy komputerze jest bardzo czasochłonna - skanowanie, obróbka zdjęć czy tworzenie grafik, montaż - to wszystko zajmuje dużo czasu nawet zawodowcom, a w naszym przypadku mieliśmy do czynienia z ludźmi po raz pierwszy pracującymi przy komputerze. I choć po kilku miesiącach ich sprawność wzrosła, czasu wciąż brakowało. Dłuższy czas pracy miał też decydujące znaczenie w oddziaływaniu na motywację w grupie. Można było wyznaczać po drodze małe cele, np. krótkie animacje. Ich zrealizowanie podczas jednego spotkania pozwoliło uwierzyć uczestnikom we własne siły i umiejętności.

Oczywiście ważne jest, by wobec takiego rozwiązania zapewnić uczestnikom odpowiedni komfort pracy. Oto kilka obserwacji. W początkowej fazie warsztatów dzieci, które w danej chwili nie pracowały przy komputerze zniechęcały się bardzo szybko. W takim przypadku należy zwrócić uwagę, który z uczestników ma pierwszeństwo w dostępie (w wielu sytuacjach ilość komputerów w pracowni jest niewystarczająca, aby każdy miał swoje stanowisko pracy). Niech to będą te osoby, które pracują trochę mniej intensywnie, częściej się zniechęcają albo są bardziej nieśmiałe i wstydzą się swoich prac. Będzie to dla nich dodatkowa zachęta. W późniejszym czasie, kiedy zadań nie brakuje dla nikogo, najważniejszy jest po prostu ich przydział, tak, by żaden z uczestników nie pozostawał bez pracy.

Ważnym elementem wyposażenia pracowni powinien być stół. Przy nim rozpoczynały się wszystkie spotkania, wszyscy siadali razem i podsumowywali poprzednie spotkanie, przypominali na jakim etapie pracy znajduje się grupa oraz co i kiedy trzeba jeszcze zrobić, dzielili się zadaniami. Ten motyw wspólnych "odpraw" sprawdził się podwójnie - budował i wzmacniał każdorazowo poczucie wzajemnej odpowiedzialności za zadanie zespołu oraz porządkował wiele spraw i przyspieszał ich realizację. Zdarzało się, że wspólne "posiedzenia" odbywały się nie tylko na początku zajęć, ale w każdym momencie, który tego wymagał.
Ciągłe dbanie o to, by uczestnicy zajęć tworzyli wspólnie pracujący zespół było też konieczne ze względu na problemy z dyscypliną pracy. Dzieci, które uczestniczyły w warsztatach AD nie czuły z początku obowiązku pracy, patrzyły na warsztat tylko i wyłącznie przez własną osobę. Traktowały go tylko jako zabawę. A to powodowało, że jedna osoba mogła rozbić pracę całej grupy. Drobne, nie związane z tematem zdarzenia zatrzymywały często pracę. W pracy animacyjnej potrzebna jest systematyczność, konsekwencja, cierpliwość i spokój, czasem wręcz zwyczajna cisza.
Dzieci i młodzież mają oczywiste problemy z koncentracją. Zajęcia w takich grupach powinny być z jednej strony prowadzone bardzo cierpliwie i systematycznie, z drugiej ani prowadzący ani uczestnicy nie mogą sobie pozwolić na marnowanie czasu. Nie wpłyniemy szybko na dzieci, na poprawę ich zdolności koncentracji ani umiejętności intensywnej pracy, ale można i należy je mobilizować przez wskazanie momentów, w których rozprężenie i odwracanie uwagi jest niepożądane i przeszkadza. Jak ważna jest dyscyplina w warsztatach podobnych do AD niech świadczy fakt, że w drugim roku kilka osób z jednej z grup zostało po kilku tygodniach wykluczonych z warsztatów - nie udało się bowiem w żaden sposób przekonać młodych ludzi do skoncentrowania się na zadaniu, które w tym momencie zostało zagrożone. Ich negacja celu spotkań zaczęła negatywnie oddziaływać na resztę grupy. Ten dramatyczny moment i jego efekt zadziałał pozytywnie na resztę grupy.

Ważnym elementem organizacji pracy była cykliczność zdarzeń. Nie tylko spotkań "przy stole", ale i samodzielnego przygotowywania warsztatu pracy (kredki, ołówki, farby, papier), dzielenia się na małe grupy zadaniowe, sprzątania, rozmów o rezultatach pracy, czy zajęć językowych. Zajęcia z komputerem, praca dla animacji były również podzielone na części (wyszukiwanie informacji, praca w programach graficznych, kontakty z partnerami, wysyłanie i sprawdzanie swojej poczty elektronicznej). Ta cykliczność dała więcej pewności grupie. Wiedzieli czego się spodziewać, wiedzieli, że mają wybór, ale w zakresie wyznaczonych etapów zajęć. Ograniczało to zbędne dyskusje i eliminowało odczucie, że instruktor coś narzuca.