Projekt: Grey matters (Seniorzy są ważni)
Czas realizacji: 08.2013-07.2015
Dofinansowanie: Komisja Europejska, Projekty Partnerskie Grundtviga
W ramach projektu Grey matters od października 2013 do czerwca 2015 działała integracyjna grupa Teatr Grodzki Junior prowadzona przez Marię Schejbal we współpracy z Ludwiną Dębiec. Zespół tworzy szesnaście osób, w tym siedem w wieku powyżej 55 roku życia. Są w nim między innymi osoby niesłyszące i z niepełnosprawnością intelektualną. Grupa istnieje nieprzerwanie od 2003 roku pod opieką stowarzyszenia Teatr Grodzki, choć jej skład i liczebność zmieniały się na przestrzeni lat.
W ciągu dwóch sezonów teatralnej pracy grupa przygotowała dwa widowiska lalkowe, które zostały kilkakrotnie pokazane publiczności w Polsce i za granicą. Głównym celem zajęć prowadzonych cyklicznie, jeden raz w tygodniu, było rozwijanie artystycznych pasji i talentów uczestników, motywowanie ich do samodzielnej aktywności twórczej i zespołowego działania oraz integracja międzypokoleniowa.
[accordion scroll=true autoclose=true clicktoclose=true]
SEZON TEATRALNY 2013/2014 – pod hasłem SMOKI! »
Po serii przedstawień dla młodzieży i dorosłych Teatr Grodzki Junior postanowił przygotować spektakl adresowany do widowni dziecięcej. Próby trwały osiem miesięcy, a do prac nad zaprojektowaniem i wykonaniem scenografii włączyli się wolontariusze. W widowisku wystąpiły dwie figury baśniowych stworów (uszyte przez wolontariuszkę Barbarę Mękwińską). Każda z dwugłowych i dwukolorowych postaci była animowana przez sześć osób. Spektakl został zrealizowany bez słów i opowiadał historię skomplikowanych relacji pomiędzy bohaterami o skrajnie różnych charakterach, upodobaniach i przyzwyczajeniach. W finale niesłyszący członkowie zespołu odtworzyli w języku migowym słowa piosenki Franka Sinatry – słynnego przeboju „Strangers in the night” jako muzyczną aluzję do perypetii tytułowych bohaterów.
Premiera „Bajki o dwugłowych smokach” miała miejsce 21 maja 2014 w Domu Kultury im. Wiktorii Kubisz w Bielsku-Białej. Kolejne prezentacje spektaklu towarzyszyły różnym imprezom kulturalnym:
- 23 maja – pokaz w ramach seminarium dyskusyjnego „Lalki w teatrze amatorskim – komunikacja poza słowem” (impreza towarzysząca Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuki Lalkarskiej w Bielsku-Białej);
- 8 czerwca – występ w czasie Festynu Rodzinnego na Osiedlu Grunwaldzkim w Bielsku-Białej;
- 23 czerwca – prezentacja w ramach międzynarodowego Festiwalu Teatru Społecznościowego (Community Theatre) w Berlinie;
- 29 czerwca – występ podczas Trzeciego Pikniku Rodzinnego z „Nadzieją” w Bielsku-Białej.
W sezonie 2013/2014 historia zespołu Teatr Grodzki Junior wzbogaciła się o jeszcze jedno dodatkowe i bardzo szczególne wydarzenie. Zespół został zaproszony do udziału w międzynarodowym festiwalu sztuki wspólnotowej organizowanym po raz szósty przez ROTTERDAMS WIJKTHEATER w Rotterdamie. Uczestniczyli w nim twórcy z różnych stron świata, między innymi ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Kolumbii, Filipin, Kambodży, Konga i Australii. Wśród przedstawicieli europejskiej sztuki wspólnotowej znalazły się zespoły z Wielkiej Brytanii, Belgii, Hiszpanii, Czech, Holandii i Polski. Nasza grupa była jedynym reprezentantem Polski i wystąpiła ze spektaklem „Czarodziejska góra oraz kilka faktów z życia M” (premiera w 2011 roku). Po przedstawieniu aktorzy zaprosili publiczność do udziału w krótkim warsztacie lalkarskim. Jego przedmiotem było wykonanie prostych lalek teatralnych z papieru. Prezentacja artystów „Juniora” została przyjęta przez wielonarodową widownię z dużym uznaniem. Wśród uczestników festiwalowego spotkania z Teatrem Grodzkim znalazł się też Peter Schumann, twórca legendarnego Bread and Puppet Theatre », jeden z najwybitniejszych artystów współczesnego teatru na świecie.
SEZON TEATRALNY 2014/2015 – pod hasłem PTAKI! »
W drugim roku realizacji projektu zespól poświęcił się pracy nad spektaklem złożonym z trzech etiud lalkowych podejmujących tematykę przemijania i naszych codziennych zmagań z powszednią rzeczywistością, na pozór monotonną i jałową, ale tak naprawdę pełną pułapek i zagrożeń. Efektem końcowym jest opowieść bez słów z udziałem kilku figur wykonanych przez zespół z pomocą wolontariuszy z łatwo dostępnych materiałów: papieru, tkaniny, drutu, sznurka.
Premiera „Wędrownych ptaków” miała miejsce 14 czerwca 2015 w Domu Kultury im. Wiktorii Kubisz w Bielsku-Białej. Poprzedziła ją otwarta próba generalna z publicznością w dniu 13 czerwca, a dodatkowy pokaz został zorganizowany w ramach Czwartego Pikniku Rodzinnego z „Nadzieją” w Parku Słowackiego w Bielsku-Białej w dniu 27 czerwca.
Kolejne prezentacje „Wędrownych ptaków” są zaplanowane po przerwie wakacyjnej – 9 września w Zakopanem podczas dorocznej konferencji Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce, 21 października w Domu Kultury w Hałcnowie oraz 28 listopada w ramach międzynarodowego Festiwalu Teatralnego ERROR w Bratysławie na Słowacji.
W marcu 2015 stowarzyszenie Teatr Grodzki uzyskało z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dotację na kontynuowanie projektu w ramach Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych (ASOS 2015). Dzięki grantowi opracowany został wraz z całym zespołem teatralnym program edukacyjny adresowany do dzieci i młodzieży. Składa się on z dwóch modułów poświęconych konstruowaniu lalek z papieru oraz nauce wybranych słów w języku migowym. Zajęcia są prowadzone przez grupę, która wykonała również samodzielnie pomoce dydaktyczne – plansze z napisami ilustrującymi znaki języka migowego. Pierwsze pilotażowe zajęcia edukacyjne miały miejsce po próbie generalnej spektaklu (język migowy) oraz podczas wizyty Teatru Grodzkiego Junior w Świetlicy Środowiskowej „Nad Stawami” w Bielsku-Białej w dniu 10 czerwca (papierowe lalki). Po przerwie wakacyjnej planowane są kolejne sesje edukacyjne w Bielsku-Białej i w Krakowie.
W ramach pozyskanej dotacji zostaną zrealizowane także dwa inne działania zapewniające kontynuację i dalszą promocję projektu Grey matters.
- Publikacje. Dzięki rejestracji wybranych prób, spektaklu „Wędrowne ptaki” oraz zajęć edukacyjnych powstanie film prezentujący pracę i osiągnięcia międzypokoleniowej grupy teatralnej. Dodatkowo cały proces twórczy zostanie opisany i zilustrowany fotograficznie w publikacji książkowej.
- Szkolenia. W październiku-grudniu 2015, w Bielsku-Białej i Krakowie, będą prowadzone zajęcia warsztatowe dla dwóch grup instruktorów i edukatorów pracujących z seniorami w celu przekazania im doświadczeń i dobrych praktyk projektu.
EWALUACJA PROJEKTU »
W ramach podsumowania dwuletniego programu zajęć teatralnych zostały przeprowadzone wywiady z uczestnikami, które zawierają wiele cennych informacji o wymiernych rezultatach projektu.
Udział w warsztatach sprawił, że czuję się bardziej pewnie. Pozwolił mi też na kontynuowanie pasji z czasów młodości. Dzięki tym zajęciom czuję się bardziej potrzebny i wiem, że mogę jeszcze dużo osiągnąć. Udaje mi się przełamywać barierę komunikacji pomiędzy słyszącymi i głuchymi (sam jestem osobą niesłyszącą). Dzięki występom czuję, że ludziom podoba się to, co robimy. W ten sposób pokazujemy, że nie jesteśmy wykluczeni ze społeczeństwa (Jerzy, 76 lat).
Udział w zajęciach teatralnych w znacznym stopniu poprawił moje samopoczucie. Dzięki nim mogę wyjść z domu i aktywnie spędzić czas. Jestem bardziej zadowolona z życia, wierzę w swoje możliwości, mogę się rozwijać intelektualnie. Poznałam wiele nowych osób, mam teraz znajomych i przyjaciół także wśród słyszących. Otworzyłam się na innych ludzi, staram się ich zrozumieć i im pomóc. Dzięki występom na scenie czuję się zauważona i doceniona. Warsztaty teatralne są dla mnie bardzo ważną lekcją życia! (Halina, 68 lat)
Nauczyłam się tutaj wielu rzeczy. Nigdy bym nie pomyślała, że ze zwykłego papieru można zrobić lalkę, postać, ludzika. Jestem bardziej otwarta, opanowałam lęk przed występowaniem na scenie. Teatr to dla mnie odskocznia od codzienności. Mogę się zająć czymś, co mnie interesuje, odpocząć, zapomnieć na chwilę o problemach. Cieszę się, że ludzie zauważają nasz trud włożony w pracę nad przedstawieniem. Przychodzą do nas, gratulują, czujemy, że jesteśmy akceptowani .Dzięki tym zajęciom nauczyłam się tez innego myślenia o ludziach niepełnosprawnych, przekonałam się do nich – są tacy sami, jak my (Magdalena, 30 lat).
Dzięki zajęciom nauczyłem się wielu nowych rzeczy, o których wcześniej nie miałem pojęcia. Na przykład animowania lalek. Z pozostałymi uczestnikami bardzo się polubiłem i zaprzyjaźniłem. Czuję się bardziej pewnie, jestem otwarty na innych. Dotychczas przebywałem głównie środowisku osób głuchych, bo sam jestem niesłyszący (Józef, 73 lata).
Cieszę się, że ciągle odnajdujemy coś nowego, uczymy się. Dużo rozmawiamy. Czasem nie chce mi się iść na zajęcia, ale mówię sobie, że będzie fajnie i rzeczywiście tak jest. Wiem, że potrafię coś zrobić, dawniej nie wierzyłem, że mógłbym sam grać na scenie, choć moja żona występuje w teatrze od lat. Oglądała nas moja rodzina i mówią, że dobrze gramy. W grupie nie ma problemu z dogadywaniem się, choć jesteśmy w różnym wieku, a część osób nie słyszy i nie mówi. Myślę, że mnie wszyscy lubią, bo się uśmiechają i podają mi rękę (Andrzej, 47 lat)
Dzięki udziałowi w warsztatach teatralnych moje życie znowu odzyskało blask. Chętnie przychodzę na zajęcia, bardzo lubię animować lalki. Mogę się realizować, grając. Wiem, że mogę jeszcze dużo osiągnąć w życiu, a moi głusi znajomi mogą mi tylko zazdrościć! Dotychczas obracałem się przede wszystkim w środowisku osób głuchych, a dzięki tym zajęciom poznałem wiele nowych osób i miejsc. Przełamałem bariery komunikacyjne. Czuję się doceniony, czuję się bezpiecznie (Wilhelm, 75 lat).
Lubię zajęcia. Próby są fajne. Kiedy siedzę w domu, robię scenografię, potrafię spędzić na tym cały dzień. Po spektaklach przychodzą do nas ludzie, dziękują, gratulują. Kiedyś znajoma specjalnie do mnie zadzwoniła, bo widziała mnie w telewizji. Mam poczucie, że jesteśmy wszyscy ze sobą związani, tworzymy grupę (Jacek, 48 lat).
Dzięki warsztatom teatralnym mogę wyjść z domu, spotkać się z ludźmi. Nie muszę cały czas myśleć o chorobie mojego męża. Będąc osobą głuchą, na pewno nigdy nie wystąpiłabym na scenie, a tutaj okazało się to możliwe. Otworzyłam się na innych, przełamałam barierę w komunikowaniu się, udało mi się pokonać strach przed publicznym wystąpieniem (Lucyna, 65 lat).
Gram w teatrze od wielu lat. Dzięki temu czuję się dowartościowana, ceniona i potrzebna. Wyjście na scenę daje mi pewność siebie, widzę i czuję, że mogę i potrafię wiele rzeczy. Koleżanki widziały nasze przedstawienia, podobały im się i proszą, żeby je zawsze zapraszać, jak będziemy grać. Dobrze się czuję w naszej grupie, choć są tu osoby bardzo różne (Marlena, 37 lat).
Praca w teatrze z innymi ludźmi dużo mi daje. Odkrywam w sobie wiele rzeczy, nigdy bym nie pomyślała, że będę robić lalki. Bardziej wierzę w swoje możliwości. Znajomi mówią, że jestem sławna, oglądali mnie w telewizji i w Internecie. Mówią, że jak się na nas patrzy, to wcale nie widać, że gramy – jest jak w życiu. Dziwią się, że dogadujemy się z osobami niesłyszącymi, które są w zespole. A ja się od osób głuchych uczę. Obserwuję ich uważnie, mają zupełnie inny stosunek do życia. W grupie wszyscy mogą liczyć na siebie nawzajem, różnice wieku nie mają znaczenia (Danuta, 65 lat).
FOTOGALERIA PROJEKTU
DWUGŁOWE SMOKI – PRÓBY I SPEKTKAL »
DWUGŁOWE SMOKI – PROGRAM »
TEATR GRODZKI JUNIOR W BERLINIE »
TEATR GRODZKI JUNIOR W ROTTERDAMIE »
WĘDROWNE PTAKI – PRÓBY I SPEKTAKL »
WĘDROWNE PTAKI – PROGRAM »
UCZ SIĘ RAZEM Z NAMI JĘZYKA MIGOWEGO! »
JAK STWORZYĆ LALKĘ Z PAPIERU? »
[/accordion]
Bielskie Stowarzyszenie Artystyczne „Teatr Grodzki” wzięło udział w projekcie „Grey matters” jako organizacja partnerska. Inicjatywę koordynuje acta Community Theatre z Bristolu (Wielka Brytania), a uczestniczą w niej również: Rotterdam Wijktheater z Rotterdamu (Holandia), Expedition Metropolis z Berlina (Niemcy), Sering (Belgia) i Devadlo bez Domovo (Słowacja).
Projekt miał charakter międzynarodowego przedsięwzięcia kulturalnego, które służył wzmocnieniu amatorskiego ruchu teatralnego angażującego osoby starsze i niepełnosprawne.
Najważniejsze działania projektu to:
- cykl warsztatów teatralnych w czterech krajach zakończony prezentacjami stworzonych widowisk,
- udział grup warsztatowych w festiwalu teatru wspólnotowego w Berlinie (czerwiec 2014),
- cykl spotkań i wizyt roboczych poświęconych interaktywnej wymianie doświadczeń i metod pracy pomiędzy organizacjami partnerskimi.
Dzięki udziałowi w tej inicjatywie w ciągu dwóch lat 24 osoby ze Stowarzyszenia „Teatr Grodzki” mogły wyjechać do placówek teatralnych w krajach partnerskich – 16 beneficjentów (osoby starsze i niepełnosprawne), które zaprezenentowały spektakle w krajach partnerskich oraz 8 trenerów związanych z edukacją teatralną osób starszych i niepełnosprawnych.
Projekty Partnerskie Grundtviga
Jeżeli chcesz wymienić się metodami nauczania dorosłych z kadrą innych krajów i odwiedzić razem z Twoimi słuchaczami/uczestnikami zajęć zagraniczne placówki, warto wziąć udział w tzw. małych projektach wymiany czyli projektach partnerskich Grundtviga. Można uzyskać dofinansowanie od Unii Europejskiej (program Uczenie się przez całe życie) na maksymalnie 24 wyjazdy w ciagu 2 lat trwania projektu.
Jak można zdobyć dofinansowanie, co warto wiedzieć? W projekcie partnerskim Grundtviga muszą wziąć udział minimum 3 organizacje z 3 europejskich krajów. Każda uczestnicząca organizacja składa własny wniosek o dofinansowanie do Narodowej Agencji w swoim kraju, ale wcześniej partnerzy ustalają wspólną treść wniosku; pobiera się go ze strony internetowej Narodowej Agencji. W porównaniu do wielu programów dofinansowanych ze środków unijnych, formularz wniosku jest prosty do wypełnienia (składa się go w języku angielskim).
Więcej informacji na temat projektów partnerskich Grundtviga można uzyskać na stronie Narodowej Agencji Programu „Uczenie się przez całe życie”, Program GRUNDTVIG – www.grundtvig.org.pl
WIĘCEJ INFORMACJI O PROJEKCIE GREY MATTERS