W ciągu pierwszego roku trwania inicjatywy (wrzesień 2019 – sierpień 2020) Teatr Grodzki zrealizował szereg działań zgodnie z założeniami projektu, odpowiadając także na bieżące wyzwania i potrzeby. W związku z pandemią koronawirusa konieczne okazało się poszukiwanie nowych rozwiązań i form aktywności, co w znaczący sposób wpłynęło zwłaszcza na kształt działań warsztatowych i współpracy z partnerami. Pomimo nieprzewidzianych trudności osiągnięte w pierwszym roku efekty należy uznać za satysfakcjonujące i zbieżne z misją projektu.

WSPÓŁPRACA Z PARTNERAMI

W listopadzie (4-7.11. 2019) Jolanta Kajmowicz-Sopicka i Maria Schejbal wzięły udział w spotkaniu partnerskim w Bristolu, zorganizowanym przez koordynatora projektu, które miało również charakter szkolenia służącego wymianie dobrych praktyk pomiędzy organizacjami uczestniczącymi w przedsięwzięciu. Podczas spotkania przedstawicielki stowarzyszenia poprowadziły krótki warsztat lalkarski, angażując członków pozostałych organizacji partnerskich do animacji lalek różnego typu i opowiadania z ich pomocą prostych historii.

W styczniu (21-23.01.2020) Jolanta Kajmowicz-Sopicka i Maria Schejbal wzięły udział w drugim spotkaniu partnerskim, które miało miejsce w Barcelonie i było poświęcone głównie prezentacji działań artystycznych prowadzonych przez hiszpańskiego partnera. Podczas spotkania przedstawicielki stowarzyszenia poprowadziły krótki warsztat lalkarski dla członków pozostałych organizacji partnerskich oraz dla uczestników zajęć realizowanych w Hiszpanii. Zaprezentowane zostało ćwiczenie z krzesłami oraz rozmaitymi przedmiotami i materiałami, jako przykład kreatywnego podejścia do integrowania grupy, stymulowania wyobraźni i spontaniczności, a także jako sposób na budowanie scenariusza teatralnego.

W trakcie obu spotkań, a także podczas sesji dyskusyjnych online (19 marca, 13 maja, 28 lipca 2020) i wymiany korespondencji przedstawicielki stowarzyszenia aktywnie uczestniczyły w omawianiu zadań projektu i w wypracowywaniu strategii stworzenia przez wszystkich partnerów wspólnego widowiska – głównego rezultatu artystycznego całej inicjatywy.

W maju (21.05.2020) Maria Schejbal poprowadziła warsztat lalkarski online dla międzynarodowej grupy uczestniczek objętych działaniami projektu w Wielkiej Brytanii. Celem zajęć było pokazanie, jak samodzielnie można zbudować lalkę teatralną z prostych materiałów i jak ją animować. We współpracy z instruktorkami acty przygotowany został program zajęć, którego realizacja była następnie możliwa dzięki wykorzystaniu platformy ZOOM. Warsztat objął naukę wykonania figur lalkowych z prostych materiałów – papieru, sznurka, tkaniny, butelek lub słoików oraz dowolnych przedmiotów. Przyjęto założenie, by uczestnicy pozostający w domach, bez możliwości spotkania w grupie ze względu na pandemię, wykorzystali takie materiały, jakie mieli pod ręką, co pokazało dostępność i szerokie zastosowanie metody. W programie sesji znalazło się też miejsce na prezentacje lalek wszystkich uczestniczek w krótkich etiudach oraz omówienie zajęć.

DZIAŁANIA ARTYSTYCZNE

W listopadzie 2019 rozpoczął się pierwszy etap warsztatów integracyjnych służących nawiązaniu relacji i twórczego współdziałania ze społecznością ukraińską mieszkającą w Polsce. Do współpracy w tym zakresie zaproszone zostało Centrum Integracji Obcokrajowców w Bielsku-Białej, które pomogło w promocji projektu wśród osób pochodzenia ukraińskiego i zorganizowało pierwsze trzy sesje zajęciowe w swojej siedzibie (22 i 29.XI. oraz 18.XII.2019). W kolejnych miesiącach warsztaty prowadzone były w siedzibie Teatru Grodzkiego i zakończyła je prezentacja etiud lalkowych w bielskiej klubokawiarni „Perspektywa” (11.03.2020). Pokaz poprzedziła akcja promocyjna skierowana przede wszystkim do osób pochodzenia ukraińskiego oraz innych narodowości (dystrybucja ulotek w języku ukraińskim, rosyjskim, angielskim i polskim, kampania mailingowa i kontakty osobiste). Celem tego przedsięwzięcia było zainteresowanie imigrantów udziałem w warsztatach. Niestety organizacja imprezy zbiegła się z początkiem obostrzeń dotyczących życia społecznego, związanych z pandemią koronawirusa i zaledwie kilka osób wzięło w niej udział. Dalszy ciąg zajęć musiał być realizowany w formie spotkań wirtualnych, które rozpoczęły się 1 kwietnia i były prowadzone przez Marię Schejbal i Jolantę Kajmowicz-Sopicką regularnie, za pośrednictwem Messengera (Facebook) i platformy ZOOM, raz w tygodniu, do końca czerwca 2020. Na początku głównym założeniem prowadzenia zajęć w tej formie było utrzymanie kontaktu z uczestnikami i wsparcie ich w nowej, trudnej sytuacji. Jednak równocześnie już na pierwszym spotkaniu online uczestnicy otrzymali zadanie do samodzielnej realizacji w swoich domach. Było nim stworzenie lalki teatralnej z materiałów, które są dostępne pod ręką, bez wychodzenia z domu. Choć tylko dwie osoby wykonały lalkowe figury, był to początek wypracowywania nowego sposobu kontynuowania warsztatowej aktywności, która zakończyła się premierą online. Uczestnicy polsko-ukraińskiej grupy mieli między innymi za zadanie zbudowanie własnej wieży Babel czy inscenizację fabuły ukraińskiej pieśni o zakochanym skrzypku. Rezultaty ich działań były prezentowane i omawiane podczas wspólnych wirtualnych sesji. W ten sposób członkowie grupy uczyli się wykorzystywać to, co mają w bezpośrednim zasięgu, na przykład przedmioty codziennego użytku, którym można nadać nowe funkcje, a przede wszystkim zdobywali cenne umiejętności radzenia sobie z wyzwaniami wymagającymi inwencji twórczej i samodzielności.

Z inspiracji ukraińską pieśnią powstało szereg etiud, zrealizowanych w różnych lalkowych konwencjach, także z wykorzystaniem języka migowego. Były one na bieżąco dokumentowane filmowo, a następnie złożyły się na opowieść filmową, która została pokazana 24 czerwca 2020 podczas premierowego spotkania online całej grupy oraz zaproszonych gości – z Polski, Ukrainy i Wielkiej Brytanii (przedstawiciele acty i ich podopieczni).

Dla większości członków grupy doświadczenie warsztatów online okazało się istotnym przeżyciem o charakterze emocjonalnym i poznawczym. Jednak dla kilku osób udział w tego typu zajęciach był trudny i mniej satysfakcjonujący. Główny problem stanowiły wyzwania techniczne, ale także opór wobec takiej formy działania i poczucie zagubienia wynikające z braku możliwości bezpośredniego kontaktu z innymi uczestnikami i prowadzącymi.   

Łącznie odbyło się 21 spotkań warsztatowych (w tym 13 online) z udziałem 30 uczestników (część jednorazowo), w tym 8 osób pochodzenia ukraińskiego. Jako rezultat działań warsztatowych powstały 4 etiudy teatralne na temat izolacji w czasie pandemii koronawirusa („Chyba coś zjem”, „Dziadek do orzechów”, „O mamie”, „Samotna dziewczynka” dostępne pod linkiem „W izolacji”), 2 etiudy dotyczące wieży Babel („Schody wieży Babel” oraz „Moja wieża Babel” dostępne pod linkiem „Wieża Babel”) oraz film „Czarodziejskie Skrzypce” prezentujący różne inspiracje ukraińską pieśnią śpiewaną podczas jednych z zajęć przez uczestniczki z Ukrainy (film dostępny w trzech wersjach językowych: ukraińskiej, angielskiej i polskiej).

Realizacja głównego celu działań artystycznych projektu w Polsce – integracji imigrantów ukraińskich z lokalną społecznością okazała się w pierwszym roku realizacji inicjatywy bardzo trudnym wyzwaniem. Pomimo podjęcia wielu różnych działań promocyjnych, w tym druku ulotek w języku ukraińskim i rosyjskim oraz zamieszczeniu informacji o inicjatywie w tych językach w Internecie, nie udało się zainteresować projektem większej grupy osób pochodzenia ukraińskiego. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że osoby te są nadmiernie obciążone pracą zarobkową i borykają się na co dzień z różnymi problemami prawnymi, językowymi czy bytowymi. Dodatkowo, bardzo istotny wpływ na dotychczasowy przebieg i rozwój projektu miała pandemia koronawirusa, która głęboko zaburzyła życie społeczne. Mimo wszystko aktywny udział ośmiu obcokrajowców w zajęciach warsztatowych projektu należy uznać za ważny wkład w proces integracji międzykulturowej  w wymiarze lokalnym i punkt wyjścia do dalszych działań w tym zakresie w kolejnym roku realizacji inicjatywy. 

PUBLIKACJA

Zgodnie z podziałem obowiązków zapisanym w projekcie, Teatr Grodzki jest odpowiedzialny za koordynowanie prac związanych z przygotowaniem i wydaniem publikacji dokumentującej całe przedsięwzięcie. W ramach tego zadania w marcu 2020 stowarzyszenie zaproponowało wstępną strukturę wydawnictwa oraz przedstawiło tekst do pierwszego rozdziału („Jak rozpoczęła się nasza podróż w kierunku wieży Babel?”) opisujący pierwszy etap doświadczeń warsztatowych w Bielsku-Białej – najważniejszych wyzwań i osiągniętych rezultatów („Teatr Grodzki w poszukiwaniu znaczącej historii. Polsko-ukraińska integracja’). 

W sierpniu 2020 Teatr Grodzki zaprezentował partnerom kolejny fragment opisu swoich działań warsztatowych pod tytułem „W drodze do przedstawienia online” jako wkład stowarzyszenia do treści drugiego rozdziału („W obliczu pandemii koronawirusa”). Przedstawiona została również uaktualniona wersja struktury publikacji.

Wymienione powyżej propozycje mają na celu przygotowanie materiału do dyskusji partnerów na temat kształtu i zawartości wydawnictwa dokumentującego najważniejsze działania projektu. Początek realizacji tego zadania jest zaplanowany na styczeń 2021. 

PROMOCJA PROJEKTU

W ciągu całego roku prowadzone były systematycznie działania upowszechniające projekt, jego założenia, misję i bieżące dokonania. Wykorzystane zostały różne formy promocji.

Strona internetowa stowarzyszenia

• Utworzone zostały dwie podstrony na stronie Teatru Grodzkiego (w języku polskim: http://www.teatrgrodzki.pl/rapport/ i angielskim: http://www.teatrgrodzki.pl/en/rapport/).
• W „Aktualnościach” zamieszczane były informacje o bieżącej realizacji projektu:

http://www.teatrgrodzki.pl/zaczarowane-skrzypce-zapraszamy-na-premiere/ 

http://www.teatrgrodzki.pl/warsztaty-teatralne-on-line-w-projekcie-rapport/ 

http://www.teatrgrodzki.pl/wieczor-z-teatrem-lalek-w-klubokawiarni-perspektywa/

http://www.teatrgrodzki.pl/zaproszenie-do-udzialu-w-warsztatach-teatralnych/

http://www.teatrgrodzki.pl/nowe-projekty-europejskie-teatru-grodzkiego/

Facebook

Informacje o projekcie były systematycznie prezentowane także na Facebooku:

Pierwsze zajęcia teatralne w myBB https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2657644814295844&id=166325250094492

Kim jesteś?

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2667294426664216&id=166325250094492

Powstaje pierwsza historia. „Trzeba iść, powoli ale do celu”

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2706678142725844&id=166325250094492

Dom-droga-przeszkoda

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2798446333549024&id=166325250094492

Wieża trudności

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2851472578246399&id=166325250094492

Ostatnie zajęcia przed kwarantanną w Klubokawiarni Perspektywa

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2915333008527022&id=166325250094492

RAPPORT w kwarantannie. Jak to jest być w izolacji?

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2933683340025322&id=166325250094492

Chyba coś zjem

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2963748490352140&id=166325250094492

Schody wieży Babel

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2984032911657031&id=166325250094492

RAPPORT w izolacji. Co tu robić?

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2998431496883839&id=166325250094492

Samotna dziewczynka. Musi sobie sama poradzić

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3014976188562703&id=166325250094492

Zaczarowane skrzypce. Premiera

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3142813082445679&id=166325250094492

Kampania mailingowa

Na użytek budowania szerszych relacji ze społecznością ukraińską w Polsce i zainteresowania jej przedstawicieli ideą i działaniami projektu powstała baza adresowa organizacji zrzeszających i/lub wspierających Ukraińców przebywających w naszym kraju. Znalazły się w niej między innymi takie organizacje jak: Związek Ukrainek w Polsce, Organizacja Młodzieży Ukraińskiej, Ukraińskie Towarzystwo Historyczne, Ukraińskie Towarzystwo Nauczycielskie, towarzystwa ukraińskie oraz organizacje pozarządowe w różnych miastach, a także redakcje pism ukraińskich. Drogą mailową wysłana została do nich informacja o premierowym wydarzeniu online podsumowującym warsztaty teatralne oraz zaproszenie do współpracy.

Ulotki

Na potrzeby promocji projektu, a zwłaszcza w celu dotarcia do społeczności ukraińskiej w Bielsku-Białej i okolicach, a także w całej Polsce opracowana została ulotka zawierająca podstawowe informacje o projekcie i źródłach jego finansowania oraz o programie integracyjnych warsztatów teatralnych. Ulotka jest dostępna w trzech językach: polskim, angielskim i ukraińskim. Była rozprowadzona zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej. Dodatkowo, osobna pisemna informacja o warsztatach, w atrakcyjnej formie graficznej ze zdjęciami powstała na użytek rekrutacji uczestników zajęć.

Prezentacja projektu podczas imprez i wydarzeń

Kadra projektu prezentowała założenia i cele projektu przy okazji różnych spotkań roboczych w całej Polsce i za granicą.

• Spotkanie partnerskie w ramach międzynarodowego projektu „RESTORE” w Dublinie (Irlandia) 4-6.XII.2019
• Spotkanie dyskusyjne poświęcone profesji instruktora teatru społecznego w ramach międzynarodowego projektu „RESTORE” w Bielsku-Białej 16.XII.2019
• Warsztaty lalkarskie w ośrodku readaptacyjnym w Wandzinie 4-7.II.2020
• Szkolenie w ramach międzynarodowego projektu „RESTORE” w Gijon (Hiszpania) 10-15.II.2020.
• Debata online poświęcona profesji instruktora teatru społecznego w ramach międzynarodowego projektu „RESTORE” 17.VI.2020

DZIAŁANIA W ZAKRESIE ZARZĄDZANIA

Koordynowanie działań projektu

• Utrzymywanie stałego kontaktu z koordynatorem projektu (acta) i omawianie bieżących spraw projektowych
• Podpisanie umowy partnerskiej
• Zatrudnienie kadry projektu, rozdzielenie zadań i obowiązków oraz monitorowanie ich pracy
• Organizowanie bieżących spotkań kadry projektu
• Utrzymywanie stałej komunikacji z partnerami za pośrednictwem poczty elektronicznej, zooma i what’s up-a.

Księgowość/ zarządzanie finansami projektu

• Prowadzenie bieżącej księgowości wydatków projektu
• Stały monitoring budżetu projektu
• Przygotowanie raportu finansowego dla koordynatora projektu