WARSZTATY TEATRALNE – OPIS PROJEKTU

Nazwa projektu:

„Warsztaty teatralne dla grup dysfunkcyjnych na rzecz ich integracji ze społeczeństwem”

Fundusze na realizację projektu:

Programu Macroprojects Phare ACCESS 1999 
grant w wysokości 88.199 Euro

Pozostałe źródła finansowania:

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Fundacja im. Stefana Batorego

Powiat Bielski

Poczta Polska

UNION-VIS

Plus GSM

oraz 

Centrum Pomocy Rodzinie w Bielsku-Białej, 
Specjalistyczny Psychiatryczny ZOZ w Bielsku-Białej.

Partner:

The Yellow House Centre, Liverpool, Wielka Brytania.

Czas realizacji:

21.07.2001 r. – 20.08.2002 r.

Opis Projektu:

Istotą projektu jest przeciwdziałanie społecznej izolacji grup dysfunkcyjnych poprzez warsztatową pracę teatralną. Proces terapii, resocjalizacji i readaptacji prowadzony drogą teatralnego doświadczenia obejmuje dwa etapy. Pierwszy to poszukiwanie indywidualnej i zespołowej tożsamości w obrębie grupy dysfunkcyjnej – ośmiomiesięczny cykl warsztatów.

Drugi to bezpośrednia konfrontacja grup marginesowych z dziećmi i młodzieżą szkolną -przewidzianych jest 60 prezentacji widowisk przygotowanych z grupami dysfunkcyjnymi.

Projekt koncentruje się na wzbogaceniu, udoskonaleniu i rozwinięciu działań artystycznych służących integracji różnych grup społecznych oraz na ich upowszechnieniu jako kompleksowej metody pracy ze środowiskami dysfunkcyjnymi.

Autorami projektu są Maria Schejbal (teatrolog) i Jan Chmiel (aktor). W latach 1998 -2000 obydwoje zaangażowani byli w realizację programu edukacji teatralnej „Teatru Banialuka” – Ośrodka Teatralnego w Bielsku-Białej kierowanego przez dyrektora Krzysztofa Raua. W roku 2001 program został w całości zlikwidowany przez nową dyrekcję Teatru Banialuka. Większość zadań edukacyjnych przejęło Stowarzyszenie, koncentrując się głównie na pracy z tzw grupami dysfunkcyjnymi.

Adresaci projektu:

1. Grupy dysfunkcyjne: 

I. Upośledzeni umysłowo i fizycznie – wielorakie zaburzenia rozwojowe (przedział wiekowy: 6-40 lat),
II. Chorzy psychicznie (dorośli),
III. Młodzież zagrożona patologiami, dotknięta biedą i przemocą, pozbawiona właściwej opieki rodzicielskiej, sprawiająca kłopoty wychowawcze (przedział wiekowy: 6-18 lat),
IV. Ofiary uzależnień od narkotyków, leków i alkoholu, także młodzież z przeszłością przestępczą (przedział wiekowy: 13-25 lat).

Projekt obejmuje 13 placówek specjalistycznej opieki i pomocy wychowawczej na terenie Bielska-Białej.

2. Młodzież szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich z obszaru dawnego województwa bielskiego (wybrane rejony obecnych województw: Śląskiego i Małopolskiego)

Zadania teatralnej pracy warsztatowej:

Wspólne poszukiwanie i odkrywanie świata wartości – rozpoznawanie i nazywanie zjawisk obecnych w rzeczywistości, ich wpływu na relacje między ludźmi i kształt codzienności.
Przezwyciężanie frustracji, agresji, bierności i lęku poprzez działania konstruktywne i twórcze – projekcja problemów i zdarzeń realnych na plan sytuacji teatralnej.
Wzmacnianie i rozwijanie poczucia własnej wartości, pewności siebie, wiary w swoje siły i możliwości poprzez stworzenie kontekstu bezpieczeństwa, akceptacji i stymulacji oraz przez zamknięcie cyklu warsztatowego prezentacjami widowiska – wymiernego rezultatu pracy.
Uwalnianie energii kreatywnej, rozbudzanie wyobraźni i twórczego samodzielnego myślenia poprzez stawianie zadań i celów o wzrastającym stopniu trudności.
Zdobywanie umiejętności pracy zespołowej i budowanie poczucia odpowiedzialności za wspólnie realizowany projekt poprzez włączenie wszystkich uczestników w aktywne działania. Rozwiązywanie doraźnych konfliktów poprzez ich analizę i wykorzystanie w procesie kreacji.
Rozwijanie indywidualnych talentów i artystycznych zdolności poprzez staranny rozdział ról i funkcji odpowiadających realnym możliwościom uczestników.
Działania warsztatowe:

– zabawy teatralne (rozgrzewające, relaksacyjne, koncentrujące, rozluźniające, podnoszące sprawność fizyczną, budujące zaufanie i więzi w zespole)
– praca z przedmiotem – odkrywanie teatralnej urody i nowych funkcji przedmiotów codziennego użytku
– samodzielne wykonanie kostiumów, rekwizytów i elementów dekoracji
– budowanie obrazów plastycznych operujących symbolem i metaforą
– odkrywanie świata dźwięków
– interpretacja baśni – przekładanie słowa na obraz i sytuację dramatyczną

Pozostałe działania w ramach projektu:

Cykl szkoleń dla instruktorów pracujących z grupami dysfunkcyjnymi.
Publikacja książki poświęconej teatralnym metodom pracy z grupami dysfunkcyjnymi.
Przegląd widowisk warsztatowych.

W konstruowaniu projektu uczestniczyli eksperci z The Yellow House – George i Gosia Mc Kane wykorzystujący od wielu lat środki i specyfikę sztuki teatru w pracy z dziećmi i młodzieżą dotkniętą patologiami społecznymi.

WARSZTATY TEATRALNE – PARTNER

Organizacja partnerska The Yellow House Cultural Centre

Yellow House to unikalna organizacja młodzieżowa założona w latach osiem – dziesiątych przez Georg’a McKane. Nazwa organizacji pochodzi od nazwy domu, w którym Vincent Van Gogh pracował zawsze przy drzwiach otwartych. Van Gogh uważał, że sztuka nie jest wyłącznie przywilejem wyższych klas społecznych ale powinna być dostępna dla wszystkich.
Podążając za myślą Van Gogha George McKane postanowił stworzyć centrum sztuki dla młodych ludzi ze środowisk klasy pracującej Liverpoolu.

„Chcemy, by głos młodych ludzi został usłyszany. W Yellow House używamy technik teatralnych i innych środków sztuki, dzięki którym młodzi ludzie mogą poznawać siebie i dzielić się swoim wewnętrznym światem. Efektem naszej wspólnej pracy są spektakle teatralne. Nie uczymy młodych ludzi jak mają grać, ale pokazujemy im jak mogą być sobą w konkretnej teatralnej sytuacji. Nasze warsztatowe działania to zdejmowanie masek.
Pytamy: kim jesteś? Nasi aktorzy nie naśladują i nie próbują niczego udawać. Być aktorem to rozwijać wyobraźnię i cierpliwie, powoli zdobywać warsztat. Ćwiczyć głos, ciało, ruch.
Nasz program jest adresowany do tych młodych ludzi, którzy na co dzień nie mają dostępu do świata sztuki ze względu na ograniczenia klasowe, ekono-miczne, geograficzne”.

WARSZTATY TEATRALNE – DZIAŁANIA W PROJEKCIE

Wrzesień 2001

Początek zajęć teatralnych w grupach warsztatowych w Bielsku-Białej:

1. Świetlica Środowiskowa „Dom Szczęścia” na osiedlu „Złote Łany” – instruktor Grzegorz Sikora.
2. Świetlica Środowiskowa i Klub Środowiskowy na osiedlu Karpackim, Ognisko Wychowawcze przy ul. Wyspiańskiego – instruktor Seweryn Mrożkiewicz.
3. Ognisko Wychowawcze przy ul. Gazowniczej – instruktor Katarzyna Koziara
4. Świetlica Środowiskowa przy ul. Grzybowej i Środowiskowy Dom Samopomocy dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi „Podkowa” – instruktor Włodzimierz Pohl.
5. Ewangelicka Świetlica dla Dzieci i Młodzieży przy Parafii Zbawiciela i Centrum dla Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie w Starym Bielsku – instruktor Jan Chmiel.
6. Subrejonowy Ośrodek Leczenia Psychiatrycznego w Olszówce – instruktor Władysław Aniszewski.
7. Katolicki Ośrodek Wychowania i Resocjalizacji Uzależnień „Nadzieja” w Komorowicach – instruktor Maria Schejbal.
8. Hostel żeński Fundacji Zapobiegania i Resocjalizacji Uzależnień „Nadzieja” w Wapienicy – instruktor Lucyna Chmiel.
9. Centrum Rehabilitacyjno-Readaptacyjne „Nadzieja” – instruktor Barbara Rau.

6 września 2001

Konferencja prasowa z udziałem przedstawicieli organizacji partnerskiej w Ośrodku Wydawniczym Augustana w Bielsku-Białej.

29 września 2001

„Jak dziecko niepełnosprawne odbiera świat i jak może kreować rzeczywistość”- I sesja szkoleniowa dla instruktorów Stowarzyszenia realizujących projekt. Prowadzenie warsztatów: Rozeta Michnik, Barbara Żemła. Centrum Pomocy Rodzinie w Bielsku-Białej.

„Jak dziecko niepełnosprawne odbiera świat i jak może kreować rzeczywistość”
I sesja szkoleniowa dla instruktorów Stowarzyszenia realizujących projekt ACCESS 1999 .
Prowadzenie warsztatów: Rozeta Michnik, Barbara Żemła. Centrum Pomocy Rodzinie w Bielsku-Białej.
29 Września 2001 r

foto archiwum

8 października 2001

„Kontakt z dzieckiem” – II sesja szkoleniowa dla instruktorów Stowarzyszenia realizujących projekt. Prowadzenie warsztatów: Lidia Kamińska – Micherda. Świetlica Środowiskowa „Dom Szczęścia”.

20-26 października 2001

Pobyt sześcioosobowej grupy instruktorów Stowarzyszenia w Liverpoolu. III sesja szkoleniowa z udziałem młodzieży z The Yellow House. Prowadzenie:George i Gosia Mc Kane.

17-18 listopada 2001

„Kreacja w teatrze” – IV sesja szkoleniowa dla instruktorów zaangażowanych w realizację projektu. Prowadzenie: Krzysztof Rau. Klub Garnizonowy „Dom Żołnierza” w Bielsku-Białej.

foto archiwum„Kreacja w teatrze” – IV sesja szkoleniowa dla instruktorów zaangażowanych w realizację projektu ACCESS 1999. Prowadzenie: Krzysztof Rau. Wojskowy Ośrodek Kultury „Dom Żołnierza” w Bielsku-Białej.
17-18 listopada 2001

Grudzień 2001 – Styczeń 2002

Świąteczne prezentacje widowisk warsztatowych:

„Wigilia u Pipi” w Świetlicy Środowiskowej „Dom Szczęścia”
„Ktoś puka do drzwi” w Wojskowym Ośrodku Kultury „Dom Żołnierza”
„Dobranocka Betlejemska” w sali Ewangelickiej Parafii Zbawiciela
„Jasełka” w Świetlicy Środowiskowej przy ul. Grzybowej i w Hostelu Żeńskim Fundacji Nadzieja.
” Jasełka” – zespół teatralny Klubu Środowiskowego na os. Karpackim, pokaz dla Klubu,
” Kolędnicy” – Teatr „Klimczokówka” – w Hostelu Żeńskim Fundacji „Nadzieja„

23 i 24.02 Luty

Klub Garnizonowy „Dom Żołnierza” w Bielsku-Białej – otwarte warsztaty teatralne dla nauczycieli i instruktorów prowadzone przez George’a Mc Kane z Liverpoolu w ramach realizacji projektu „Warsztaty teatralne dla grup dysfunkcyjnych na rzecz ich integracji ze społeczeństwem”

Otwarte warsztaty teatralne dla nauczycieli i instruktorów prowadzone przez George’a Mc Kane z Liverpoolu
w ramach realizacji projektu
” Warsztaty teatralne dla grup dysfunkcyjnych na rzecz ich integracji ze społeczeństwem”
23 i 24 luty 2002 r

foto: Michał Bagrowski

Warsztaty teatralne dla młodych aktorów grup teatralnych działajacych przy Stowarzyszeniu
prowadzone przez George’a Mc Kane z Liverpoolu w ramach realizacji projektu
„Warsztaty teatralne dla grup dysfunkcyjnych na rzecz ich integracji ze społeczeństwem”
23 i 24 luty 2002 r

foto: Krzysztof Tusiewicz

Marzec

Program „Warsztaty teatralne dla grup dysfunkcyjnych na rzecz ich integracji ze społeczeństwem” uzyskuje dofinansowanie ze środków Powiatu Bielskiego.

Stowarzyszenie otrzymuje dotację Województwa Śląskiego na realizację programu „Brzydkie Kaczątko”, będącego częścią programu „Warsztaty teatralne dla grup dysfunkcyjnych…”

Kwiecień

Pierwsze prezentacje spektakli warsztatowych programu „Warsztaty teatralne dla grup dysfunkcyjnych na rzecz ich integracji ze społeczeństwem”:
24.04 – w szkole podstawowej w Pruchnej dwa przedstawienia pt. „Sen w Dolinie Słońca” zagrała grupa Środowiskowego Domu Samopomocy „Centrum”.

Zarząd Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu „Kultura Lokalna” przyznał Stowarzyszeniu dotację na organizację II Beskidzkiego Święta Małych i Dużych.

20.05 Maj

Odbyło się II Beskidzkie Święto Małych i Dużych, bardzo ważny dzień podsumowujący pracę Stowarzyszenia w mijającym sezonie. Święto było wielkim wydarzeniem w mieście, gościliśmy ministra kultury RP pana Andrzeja Celińskiego, reprezentantów Komisji Europejskiej w Polsce, członków Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, władze miejskie i wojewódzkie, przedstawicieli mediów lokalnych i ogólnpolskch.
Podczas Święta zaprezentowano spektakle wszystkich 13 grup warsztatowych.

II BESKIDZKIE ŚWIĘTO MAŁYCH I DUŻYCH
20.05.2002

foto Michał Bagrowski

SPEKTAKLE
WRECZENIE MECENASÓW TEATRU GRODZKIEGO
FESTYN RODZINNY

Pokazano następujące spektakle:

Grupa Teatralna z Przedszkola Artystycznego przy Domu Kultury w Kamienicy – „Gwiazduś” wg Oscara Wilde’a,
Grupa Teatralna z Ewangelickiej Świetlicy Integracyjnej – spektakl „Gnomy z planety Gnu” wg Aleksandra Maksymiaka,
Grupa Teatralna „Centrum” – „Sen w dolinie słońca”,
Teatr Klimczokówka” – „Kim są dorośli” wg Ryszarda Marka Grońskiego,
Grupa Teatralna „Złote Łany” – „Pchła Szachrajka”,
Teatr „Chrzęst i Brzdęk” – „Gwiazduś”,
” Ostatni Taki Teatr”, Świetlica Środowiskowa na ul. Grzybowej – „Polowanie na Lisa” wg Sławomira Mrożka,
Teatr im. Hugona Kołłątaja – „Chłopi podszyci Sławomirem Mrożkiem”
Grupa Teatralna z Ogniska Wychowawczego przy ul. Wyspiańskiego – „Wy To Znaczy My”,
Fundacja Nadzieja-Teatr – „Sztuka Latania” wg „Mewy” Richarda Bacha,
Amatorski Teatr „Olszówka” – „Gadające Głowy”,
Grupa Teatralna z Oddziału Przedszkolnego na os. Karpackim – „Pan Słowik” ,
Teatrzyk „Peto”, Centrum Rehabilitacyjno-Readaprtacyjne „Nadzieja – „Nicek”.

” POKAŻĘ CI ŚWIAT”

UWAGA: NAKŁAD WYCZERPANY – TUTAJ PEŁNA WERSJA KSIĄŻKI >>>

20 maja 2002r odbyła się promocja wydanej przez nasze Stowarzyszenie książki pt. „Pokażę Ci Świat. Ćwiczenia, zabawy, etiudy teatralne”.

„W publikacji znalazły się te ćwiczenia, które szczególnie cenimy, których przydatność sprawdziliśmy wielokrotnie w pracy z różnymi grupami. (…) Wszystkie ćwiczenia mogą być rozbudowywane i przekształcane, wzbogacane nowymi elementami. Każde ćwiczenie jest punktem wyjścia dla dalszych poszukiwań i twórczych pomysłów – może się rozwinąć w piękną i niepowtarzalną sytuację teatralną.
(…) W pracy warsztatowej nie ma jednej, gotowej recepty na sukces, zawsze najważniejsza jest rola prowadzącego, lidera grupy – jego pasja, wiara w sens wspólnego działania, elastyczność i umiejętność przeciwstawiania się trudnościom.
Tego wszystkiego życzymy adresatom naszej książki – terapeutom, nauczycielom, instruktorom teatralnym.”

TUTAJ PEŁNA WERSJA KSIĄŻKI >>>

Kolejnym punktem Święta była promocja książki wydanej przez Stowarzyszenie pt. „Pokażę Ci Świat. Ćwiczenia, Zabawy, Etiudy Teatralne”. Jest to zbiór ćwiczeń i zabawa wykorzystywanych przez instruktorów Stowarzyszenia podczas pracy z grupami teatralnymi. Książka została wydana w 1000 egzemplarzy i jest nieodpłatnie rozprowadzana wśród instruktorów teatralnych, pedagogów i terapeutów. Wydawnictwo zostało dofinansowane ze środków Unii Europejskiej.

W czasie przeglądu wręczono również odznaczenia Mecenasa Teatru Grodzkiego, które przyznawane są osobom i instytucjom, które wspomagają działalność Stowarzyszenia finansowo i organizacyjnie. Wielkiego Mecenasa Teatru Grodzkiego przyznano w tym roku Przedstawicielstwu Komisji Europejskiej w Polsce. W imieniu Przedstawicielstwa odznaczenie z rąk pana ministra Celińskiego odebrała pani Dorota Górska.

Podczas II Beskidzkiego Święta Małych i Dużych odbył się również festyn rodzinny, podczas którego można było zjeść przygotowaną przez bielski batalion grochówkę, przejechać się konno i na… wielbłądzie, pobawić z clownem, szczudlarzem, uczestniczyć w pokazie iluzji.
Święto zgromadziło ok. 500 osób – dzieci i młodzież ze wszystkich placówek, z którymi współpracuje Teatr Grodzki oraz naszych gości.
Gośćmi przeglądu byli również Gosia i George Mc Kane, Theresa Barlow i Peter Scott z The Yellow House Cultural Centre z Liverpoolu.

Maj to miesiąc kolejnych prezentacji widowisk przygotowanych przez grupy warsztatowe Stowarzyszenia.

Czerwiec

W czerwcu odbyły się kolejne prezentacje grup warsztatowych.